Bir zamanlar Balat’ta Yahudiler, Rumlar yaşardı. Ya bugün?

1955'te yaşanan 6-7 Eylül olayları nedeniyle de semt Museviler ve Rumlar tarafından terk edildı

Bizans’tan bu yana ticaret merkezi, 19.yüzyılla birlikte terk edilmeye başlanan, sanayileşen, 6-7 Eylül’le [gayrimüslimlerden] boşaltılan, 1980’lerle birlikte göç almaya başlayan Fener/Balat semti, şimdi sakinlerinin fikri sorulmaksızın “rehabilite” ediliyor. BİA Haber Aslı Sarıoğlu’nun yazısını, Fatih Pınar’ın fotoğraflarıyla yayımladı. Alıntılar:
[…] 19. yüzyılın ikinci yarısından sonra öncelikle devlet fabrikaları ve ardından her türlü atölye, imalathane ve mezbahanın gelmesiyle burası büyük ölçüde değişime uğramıştır. Semtin kıyı kesimi, özellikle Fransız kent plancısı Henry Prost’un 1930’lu yıllarda sanayiyi buraya getirme kararı nedeniyle değişmiş ve Fener kıyısındaki Rum nüfusun yaşamını sürdürdüğü yalıların yerini atölye ve fabrikaların alması sonucunu doğurmuştur. (İstanbul Ansiklopedisi, 2. ve 3. Cilt)
Semtin çehresinin değişmesine paralel olarak sosyal yapısı da değişmiştir. Öncelikle semtin ticari önemini yitirmesi, sonrasındaysa 1942’de yürürlüğe giren Varlık Vergisi Kanunu ve 1955’te yaşanan 6-7 Eylül olayları nedeniyle de semt Museviler ve Rumlar tarafından terk edilmiştir. Gelişen sanayi ile birlikte iş gücü ihtiyacı doğmuş ve azınlıklar tarafından terk edilen evlere Anadolu’dan gelenler yerleşmeye başlamıştır. Balat’ta 1950’li 60’lı yıllarda özellikle Kastamonu’dan gelen nüfus ağırlıklıdır. Hatta pazar günleri Balat çarşısının yakınında Kastamonu Pazarı kurulur. 1980’lere kadar semtte yaşayanlar ağırlıklı olarak civardaki fabrikalarda çalışır. 1985’te Dalan tarafından gerçekleştirilen Haliç’i temizleme çalışmalarına kadar bölge ağırlıklı olarak sanayi üretimi yapan yer olma niteliğini sürdürmüştür.
1980 sonrasında ise Fener – Balat semtlerine doğu ve güneydoğu Anadolu’dan zorunlu göçle gelenler yerleşmeye başlamışlardır. Bu ikinci büyük göç dalgası ilki ile önemli farklılıkları içerisinde barındırır. Zorunlu göç ile gelenlerin, dönebilecek köyleri, memleketleri yoktur, onları bekleyen hazır bir iş yoktur ve herhangi bir birikime de sahip değillerdir. Fener – Balat semtlerini seçme nedenleri ise ucuz kira ve şehir merkezinde iş bulabilme imkânı ile açıklanabilir.
[…} Yazının tamamını okumak için tıklayın.

¤ Temmuz 2010’da Ankara’da İsrail voleybol takımına sportmenlikle bağdaşmayan saldırganlıklar sergilendi