Oda.tv: Ayten Alpman’ın 1971’de seslendirdiği “Memleketim” şarkısının bestesi Yahudilere ait

Son günlerde Türkiye’de Ferhat Göçer’in Memleketim şarkısını söylediği TTNET reklamı çok konuşuluyor. Göçer’in şarkıyı yüksek perdeden söylemesi eleştiriliyor. Biz meseleye bambaşka bir yerden bakalım diyor OdaTV:
Memleketim şarkısının aslında kimin olduğunu biliyor musunuz? Yıllardır dillerde marş olan, Türkiye’ye dair her çeşit gurur tablosunun klasikleşmiş şarkısı ‘Memleketim’ aslında bizim memleketimiz değil! Hala herkesin dilinde olan Ayten Alpman’ın seslendirdiği ve Türkiye’ye mal olmuş bu şarkının bestesi aslında Yahudilere ait. Şarkının kökeni Yahudi halk ezgilerine dayanıyor.Bugün elde bulunan kayıtlar gösteriyor ki, bu ezgi bizimle değil, çok önceden Yahudi halkıyla özdeşleşmiş bir ezgi.
İlham Gencer, 33 yıl önce olduğu gibi bugün de, “Memleketim”in müziğinin, Museviler’in kahramanlık öykülerini anlatan “Az der Rebe Elimeyleh” için bestelendiğini söylüyor.
Gencer, Museviler’in kahramanlık hikayelerini anlatmak için bestelenmiş bir müziğin, Türkler’in milli duygularına hitap edemeyeceğini, milli marş gibi söylenemeyeceğini iddia ediyor: “Bu şarkı bizim milli duygularımızı simgeleyemez, hele ikinci milli marşımız olarak hiç düşünülemez. Hangi ülke bizim İstiklal Marşı’mızın bestesini alıp, üzerine kendi dilliyle sözler yazıp, milli duygularının sembolü olarak kullanır? Sanıyorum böyle bir yola giden tek ülke biziz.”
Gencer, bu düşüncelerini, yıllar önce olduğu gibi bugün de Ayten Alpman’a söylediğini ifade ediyor: “Ama yıllardır inat içine girip şarkıyı söyledi. O şarkının neden bizim milli duygularımızı simgelemeyeceğini bir türlü anlamadı, anlamak istemedi.”
Ayten Alpman ise İlham Gencer’in sözlerine kulak asmıyor ve eski eşine şu yanıtı veriyor: “İlham Bey yıllardır bir hayal dünyasında yaşıyor. O hayal dünyasından da bir türlü kurtulamadı. Şarkı, ikinci milli marşımız haline gelmiş. Dinleyen herkeste aynı duyguları yaratıyor… Daha ne? Kime ne zararı var? Amaç milli duyguları paylaşmak değil mi? Bu şarkıyla paylaşıyoruz işte. İlham Bey bıraksın bu işleri.” İşte İbranice yazılan Cermen kökenli Yiddish dilinde söylenen gerçek ‘Memleketim’…


Geçen yıl Temmuz 2012’de Sabah yazarı Emre Aköz, vefat eden Ayten Alpman’ın dillerden düşmeyen “Memleketim” şarkısının kökenini araştırdı. Aköz, “Memleketim” adlı şarkının aslında Yahudi kökenli olduğunu ve bunun zamanla arajmanlanarak Türkçe’ye çevrildiğini yazdı.
Emre Aköz’ün o yazısı: Bizi birleştiren Yahudi şarkısı: “Memleketim”
Turkuvaz Dergi Grubu Genel Müdürü Levent Tayla ipucunu telefonda verdi:
“Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay ile Kürt sanatçı Şivan Perver’in birlikte söylediği ‘Memleketim’ parçasının kökenini biliyor musun? Hani Antakya Medeniyetler Korosu konserinde söylediler, Berlin’de…”
Parçayı ilk kez Ayten Alpman, 1970’lerin başında okuyor. Ama pek ilgi görmüyor.
Derken 1974’teki Kıbrıs Harekâtı sırasında TRT sık sık çalıyor.
Bunun üzerine parça birden seviliyor, plağı tekrar basılıp yok satıyor. Melodisi “anonim” diye geçen parçanın Türkçe sözleri Fikret Şeneş’e ait.Belli ki bu “anonim” ibaresini deşmek gerek. Kim bilebilir? Elbette, Türk Pop Müziği uzmanı, araştırmacı Naim Dilmener.
ŞARKI YAHUDİ KÖKENLİ
Arıyorum. Anlatıyor:
Dilmener, yıllardır cumartesi günleri Açık Radyo’da “Dünya Dönüyor” adlı bir pop müzik tarihi programı yapar.
Geçen 6 Mart’taki programa Şalom gazetesi yazarı Robert Schild konuk oluyor.
Konu: “Memleketim” parçası. Niye? Çünkü bu bir Yahudi Halk Şarkısı… Orta Avrupa’dan çıkıyor. Yahudilerin konuştuğu “Yiddiş” dilinde söyleniyor.
Parça 1960’ların sonunda, bizim Ajda Pekkan’a tekabül eden İsrailli sanatçı İlanit tarafından poplaştırılınca, ünü yayılmaya başlıyor. Hatta Fransız şarkıcı Mireille Mathieu tarafından da söyleniyor. Şarkının Fransızca versiyonu “Köyün Körü” adını taşır, “L’aveugle du Village” …
O sıralarda bizde “aranjman” (Türkçe sözlü yabancı parça) modası olduğundan, beste Ayten Alpman’a kadar geliyor. İlanit’in ‘Memleketim’den başka da Türkiye’de sevilen parçaları var: “Sev Kardeşim” ve “Bim Bam Bom” gibi…
“Memleketim” bize müziğin özgür ve evrensel olduğunu gösteriyor. Berlin’deki konsere cuk oturmuş. Ama acaba onu seçenler, parçanın tarihini biliyor muydu?
Yoksa sadece “Bir başkadır benim memleketim” dizesindeki “hümanist vatanseverliğe” mi tav oldular? Hep birlikte bir sağa, bir sola sallanmaya da pek elverişli olduğunu unutmayalım tabii.